Vì sao bị nấm phụ khoa tái phát nhiều lần? Nguyên nhân, Cách điều trị

Bệnh nấm phụ khoa thường do nấm Candida albicans gây ra, đây là một trong những bệnh lý phụ khoa phổ biến, đặc biệt ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Tuy nhiên, điều đáng lo ngại là không ít người bị nấm phụ khoa tái phát nhiều lần dù đã điều trị trước đó. Tình trạng này không chỉ gây khó chịu kéo dài mà còn ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, đời sống tình dục và tâm lý người bệnh.

Nguyên nhân bị nấm phụ khoa tái phát nhiều lần là do đâu?

Nấm phụ khoa tái phát nhiều lần có thể xuất phát từ việc vệ sinh sai cách

Tình trạng nấm phụ khoa tái phát nhiều lần không chỉ là nỗi phiền toái trong sinh hoạt hằng ngày mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng sống và sức khỏe của người phụ nữ. Dù đã điều trị, nhiều chị em vẫn gặp phải tình trạng nhiễm nấm tái đi tái lại.

Vậy đâu là nguyên nhân khiến căn bệnh này "ám ảnh" lâu dài đến như vậy? Có nhiều nguyên nhân tiềm ẩn khiến nấm phụ khoa trở nên "cứng đầu" và tái phát nhiều lần, trong đó đáng chú ý là các yếu tố dưới đây:

1. Không điều trị đồng thời cho cả bạn tình

Một trong những nguyên nhân thường gặp nhưng ít được chú ý là hiện tượng lây nhiễm chéo qua đường quan hệ tình dục. Nam giới khi nhiễm nấm Candida thường không biểu hiện triệu chứng rõ ràng, do đó dễ trở thành "nguồn lây âm thầm". Nếu chỉ điều trị cho người vợ mà không xử lý song song cho người chồng hoặc bạn tình, nấm có thể tiếp tục quay trở lại ngay sau khi kết thúc liệu trình. Việc hạn chế quan hệ tình dục trong giai đoạn điều trị cũng là một biện pháp quan trọng giúp ngăn ngừa bệnh tái nhiễm.

2. Không tuân thủ lịch tái khám

Sau khi thấy triệu chứng thuyên giảm, nhiều người có xu hướng ngưng tái khám vì cho rằng bệnh đã khỏi. Tuy nhiên, điều trị nấm phụ khoa cần được theo dõi đầy đủ để đảm bảo tiêu diệt hoàn toàn mầm bệnh. Việc bỏ qua các lần tái khám khiến bác sĩ không thể đánh giá chính xác mức độ phục hồi, dẫn đến nguy cơ tái phát cao và dai dẳng. Đặc biệt, những phụ nữ từng nhiễm nấm âm đạo thường có nguy cơ suy giảm đề kháng tại vùng niêm mạc, dễ tái phát hoặc mắc thêm các bệnh phụ khoa khác nếu không được kiểm soát kịp thời.

3. Tự ý sử dụng thuốc không theo chỉ dẫn của bác sĩ

Việc tự mua và dùng thuốc không theo chỉ định của bác sĩ cũng có thể khiến tình trạng bệnh nấm phụ khoa trở nên phức tạp hơn. Không dùng đủ liều, dùng sai loại thuốc hoặc ngưng thuốc khi triệu chứng tạm hết sẽ khiến nấm không bị tiêu diệt hoàn toàn, tạo điều kiện cho chúng tái sinh mạnh mẽ hơn. Hơn nữa, lạm dụng thuốc kháng nấm và kháng sinh không cần thiết có thể khiến cơ thể bị nhờn thuốc, khiến việc điều trị về sau trở nên kém hiệu quả và kéo dài.

4. Vệ sinh vùng kín sai cách

Không ít trường hợp nấm phụ khoa tái phát xuất phát từ thói quen vệ sinh sai cách. Thụt rửa sâu trong âm đạo, sử dụng dung dịch vệ sinh có chất tẩy mạnh hoặc không thay quần lót và băng vệ sinh thường xuyên đều có thể làm mất cân bằng hệ vi sinh âm đạo. Khi độ pH âm đạo bị xáo trộn, vi khuẩn có lợi bị tiêu diệt, tạo điều kiện cho nấm Candida phát triển nhanh chóng. Việc giữ vùng kín khô thoáng, vệ sinh nhẹ nhàng, đúng cách là yếu tố quan trọng trong việc ngăn ngừa bệnh tái phát.

5. Lạm dụng kháng sinh lâu ngày

Kháng sinh được sử dụng phổ biến trong điều trị viêm nhiễm phụ khoa, tuy nhiên nếu dùng kéo dài hoặc không có sự giám sát của bác sĩ, chúng không chỉ tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh mà còn tiêu diệt luôn cả vi khuẩn có lợi. Khi hệ vi sinh bị mất cân bằng, âm đạo trở thành “mảnh đất màu mỡ” cho nấm Candida tái bùng phát.

6. Thói quen sinh hoạt và chế độ dinh dưỡng

Ít ai ngờ rằng chế độ ăn uống và lối sống cũng có ảnh hưởng lớn đến nguy cơ tái phát nấm phụ khoa. Nấm âm đạo đặc biệt phát triển mạnh trong môi trường nhiều đường. Do đó, khẩu phần ăn nhiều đường, tinh bột tinh chế kết hợp với căng thẳng kéo dài và hệ miễn dịch suy giảm sẽ khiến cơ thể khó kiểm soát sự phát triển của nấm.

Bị nấm phụ khoa tái phát nhiều lần phải làm sao?

Để kiểm soát bệnh hiệu quả và ngăn ngừa nguy cơ nấm phụ khoa tái phát nhiều lần, chị em cần chú ý đến những yếu tố sau:

1. Điều trị đúng phác đồ và đủ thời gian

Một trong những nguyên nhân phổ biến khiến bệnh nấm phụ khoa tái phát là việc không tuân thủ đúng phác đồ điều trị, đặc biệt là tự ý ngừng thuốc khi thấy triệu chứng giảm nhẹ. Nấm Candida có thể tồn tại dai dẳng và dễ tái phát nếu chưa bị tiêu diệt hoàn toàn, do đó việc điều trị cần tuân thủ đầy đủ theo chỉ định của bác sĩ, cả về liều lượng lẫn thời gian dùng thuốc.

2. Tìm và xử lý những nguyên nhân tiềm ẩn

Việc chỉ điều trị triệu chứng mà không loại bỏ nguyên nhân gốc rễ sẽ khiến bệnh nấm phụ khoa tiếp tục tái phát. Những yếu tố nguy cơ điển hình như vệ sinh vùng kín không đúng cách (dùng dung dịch vệ sinh có độ pH quá cao, thụt rửa âm đạo thường xuyên), suy giảm miễn dịch do stress, các bệnh lý mạn tính,…đều có thể phá vỡ hệ vi sinh cân bằng trong âm đạo. Ngoài ra, việc sử dụng kháng sinh trong thời gian dài cũng có thể giết chết các lợi khuẩn – hàng rào sinh học quan trọng giúp ngăn cản nấm phát triển.

Bên cạnh đó, quan hệ tình dục không an toàn, đặc biệt khi bạn tình không được điều trị đồng thời, dễ gây hiện tượng “lây chéo”, khiến nấm phụ khoa tái đi tái lại dù đã được điều trị đúng cách.

3. Thay đổi lối sống và vệ sinh vùng kín đúng cách

Không chăm sóc vùng kín không sạch sẽ và đúng cách chính là yếu tố thuận lợi để nấm phát triển mạnh. Người bệnh nên vệ sinh nhẹ nhàng vùng kín bằng nước sạch hoặc dung dịch vệ sinh có độ pH phù hợp, tránh dùng các loại sản phẩm có mùi hương hoặc chất tẩy mạnh. Chị em nên lựa chọn quần lót có chất liệu cotton thoáng khí, thay giặt quần lót hằng ngày và tuyệt đối không mặc quần khi còn ẩm. Ngoài ra, việc lạm dụng băng vệ sinh hàng ngày hoặc thụt rửa sâu bên trong âm đạo khi không có chỉ định đều dễ gây mất cân bằng hệ vi sinh, khiến nấm dễ bùng phát trở lại.

4. Có chế độ dinh dưỡng hợp lý và tăng cường đề kháng tự nhiên

Chế độ ăn có vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa và kiểm soát sự phát triển của nấm Candida. Người bệnh nên hạn chế tiêu thụ đường và tinh bột tinh luyện (như bánh ngọt, nước ngọt có gas, gạo trắng), bởi nấm phát triển mạnh trong môi trường giàu glucose. Đồng thời, việc bổ sung lợi khuẩn từ thực phẩm lên men như sữa chua không đường hoặc men vi sinh sẽ giúp tái lập cân bằng hệ vi sinh âm đạo. Tăng cường hoạt động thể chất, duy trì giấc ngủ đều đặn và kiểm soát stress cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tăng sức đề kháng tổng thể, từ đó giúp cơ thể có khả năng tự chống lại sự tái phát của nấm.

5. Tái khám định kỳ và theo dõi sát diễn tiến bệnh

Tái khám theo lịch hẹn của bác sĩ là yếu tố quan trọng giúp đánh giá hiệu quả điều trị và sớm phát hiện nguy cơ tái phát. Khi có các dấu hiệu nghi ngờ như ngứa vùng kín, khí hư trắng đục và đặc, vón cục như bã đậu, cảm giác nóng rát khi tiểu tiện hoặc khi quan hệ tình dục,….người bệnh nên thăm khám bác sĩ ngay chứ không nên tự ý mua thuốc đặt để điều trị tại nhà. Việc dùng thuốc không đúng loại hoặc không phù hợp với tình trạng viêm nhiễm có thể dẫn đến kháng thuốc, làm cho bệnh khó điều trị hơn.

Bị nấm phụ khoa tái phát nhiều lần không chỉ là vấn đề trong việc điều trị mà còn là bài toán phòng ngừa và quản lý toàn diện. Người bệnh cần kết hợp chặt chẽ giữa việc điều trị triệt để theo hướng dẫn y khoa với thay đổi lối sống lành mạnh, chăm sóc vùng kín đúng cách và thăm khám định kỳ để có thể kiểm soát tình trạng bệnh lâu dài. Khi có dấu hiệu bất thường, bạn đừng ngần ngại tìm đến phòng khám đa khoa để được bác sĩ chuyên khoa hỗ trợ ngay.