Hướng dẫn cách nhận biết bệnh trĩ nội và trĩ ngoại chính xác

Trĩ nội và trĩ ngoại tuy cùng là bệnh trĩ nhưng lại có vị trí, triệu chứng và cách điều trị khác nhau. Nếu không được nhận biết và xử lý sớm, bệnh có thể gây đau đớn kéo dài, ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống. Đừng để bệnh tiến triển nặng! Cùng tìm hiểu cách nhận biết bệnh trĩ nội và trĩ ngoại ngay từ những dấu hiệu ban đầu.

Cách nhận biết bệnh trĩ nội và trĩ ngoại đúng cách

Vị trí xuất hiện của bệnh trĩ nội khác hoàn toàn so với trĩ ngoại

Trĩ là hiện tượng các đám tĩnh mạch tại vùng hậu môn trực tràng bị giãn nở quá mức, sưng phồng do chịu áp lực liên tục và kéo dài, gây ra tổn thương và khó chịu cho người bệnh. Bệnh lý này được phân thành hai dạng chính là trĩ nội và trĩ ngoại, tuy nhiên, nhiều người vẫn thường nhầm lẫn giữa hai loại này.

Dưới đây là cách nhận biết bệnh trĩ nội và trĩ ngoại chính xác nhất mà bạn không nên bỏ qua:

1. Cách nhận biết bệnh trĩ ngoại

Trĩ ngoại là tình trạng các búi trĩ hình thành ở phía dưới đường lược, tức là nằm ngay dưới lớp da xung quanh rìa hậu môn và có thể nhìn thấy, sờ thấy được. Vùng này có rất nhiều dây thần kinh cảm giác, nên trĩ ngoại thường gây đau đớn và khó chịu rõ rệt hơn so với trĩ nội. Khi mắc bệnh trĩ ngoại, cơ thể người bệnh sẽ xuất hiện các dấu hiệu cảnh báo sau:

• Búi trĩ lộ ra ngoài hậu môn: Khi bệnh tiến triển, búi trĩ có thể sa ra ngoài, ban đầu có thể tự co lại nhưng về sau cần dùng tay đẩy lên hoặc thậm chí không thể đẩy vào được nữa, gây nhiều bất tiện và đau đớn.
• Ngứa ngáy quanh hậu môn: Vùng da xung quanh hậu môn dễ bị kích ứng do dịch tiết hoặc ma sát, khiến người bệnh cảm thấy ngứa rát kéo dài.
• Cảm giác căng tức vùng hậu môn: Người bệnh có thể cảm nhận rõ sự nặng nề, khó chịu ở hậu môn, đôi khi đi kèm cảm giác mót rặn liên tục nhưng không đi ngoài được hoàn toàn.
• Đau và rát hậu môn: Cảm giác đau nhức thường xảy ra sau mỗi lần đại tiện hoặc khi ngồi lâu, đặc biệt nếu búi trĩ đã bị viêm hoặc tổn thương do cọ xát.
• Đại tiện ra máu: Đây là dấu hiệu điển hình và thường là triệu chứng khiến người bệnh lo lắng nhất. Máu thường có màu đỏ tươi, xuất hiện sau khi đi tiêu và có thể thấm vào giấy vệ sinh hoặc nhỏ giọt theo phân.

2. Cách nhận biết bệnh trĩ nội

Trĩ nội là tình trạng các búi trĩ hình thành ở phía trên đường lược, tức là nằm sâu bên trong ống hậu môn, phía trên khu vực có nhiều dây thần kinh cảm giác. Do đó, ở giai đoạn đầu, trĩ nội thường không gây đau đớn mà chủ yếu biểu hiện bằng chảy máu tươi khi đi đại tiện.

• Ở giai đoạn nhẹ, trĩ nội thường không gây đau hay bất kỳ biểu hiện rõ ràng nào. Tuy nhiên, trong quá trình đại tiện, đặc biệt là khi phải rặn nhiều, các triệu chứng mới bắt đầu xuất hiện.
• Một trong những biểu hiện sớm và phổ biến nhất là chảy máu không đau khi đi đại tiện. Người bệnh có thể phát hiện máu đỏ tươi trên giấy vệ sinh hoặc thấy máu nhỏ giọt vào bồn cầu, thường xảy ra sau khi phân đi qua vùng niêm mạc trĩ bị tổn thương. Dù vậy, hiện tượng này thường không kèm theo cảm giác đau.
• Ở những giai đoạn tiến triển như trĩ nội độ 3 hoặc độ 4, búi trĩ có thể sa ra ngoài hậu môn, khi đó người bệnh hoàn toàn có thể nhìn thấy hoặc cảm nhận được khối phồng bất thường ở vùng hậu môn, đặc biệt là sau khi đại tiện hoặc vận động gắng sức.

Ngoài ra, nếu các mô xung quanh hậu môn bị kích thích hoặc viêm, người bệnh có thể cảm thấy ngứa ngáy, đau rát nhẹ hoặc khó chịu âm ỉ. Những cảm giác này có xu hướng tăng lên khi ngồi lâu hoặc thực hiện các hoạt động làm tăng áp lực ổ bụng như mang vác vật nặng, tập thể lực cường độ cao.

Sự cọ xát giữa phân và búi trĩ trong quá trình rặn có thể làm bong tróc lớp niêm mạc trĩ, dẫn đến chảy máu. Trong những trường hợp nặng, búi trĩ không chỉ sa ra ngoài mà còn khó tự co lại, gây ra tình trạng trĩ nội sa – một biến chứng cần được can thiệp y tế kịp thời sớm.

Làm thế nào để phòng ngừa bệnh trĩ?

Dưới đây là những biện pháp thiết thực giúp bạn phòng ngừa bệnh trĩ hiệu quả:

• Tăng cường chất xơ trong chế độ ăn hàng ngày: Việc bổ xung chất xơ vào khẩu phần ăn hàng ngày đóng vai trò then chốt trong phòng ngừa bệnh trĩ. Chất xơ giúp làm mềm phân, thúc đẩy quá trình tiêu hóa và ngăn ngừa tình trạng táo bón – nguyên nhân phổ biến dẫn đến áp lực lên tĩnh mạch hậu môn và hình thành búi trĩ. Bổ sung nhiều rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt sẽ giúp hệ tiêu hóa hoạt động trơn tru, giảm nguy cơ mắc bệnh trĩ.
• Uống đủ 2 lít nước mỗi ngày: Uống đủ 2 lít nước mỗi ngày cũng là yếu tố quan trọng không kém trong việc duy trì độ ẩm cần thiết cho hệ tiêu hóa và làm mềm phân. Khi cơ thể được cung cấp đủ nước, phân sẽ ít bị khô cứng, giúp giảm bớt lực rặn khi đi đại tiện. Ngược lại, thiếu nước làm phân cứng và khó di chuyển, dễ gây táo bón kéo dài, tạo điều kiện thuận lợi cho bệnh trĩ phát triển.
• Tập thể dục, vận động thường xuyên: Thói quen vận động cũng ảnh hưởng đáng kể đến nguy cơ mắc bệnh trĩ. Người làm việc văn phòng, ngồi lâu một chỗ sẽ tạo áp lực liên tục lên vùng hậu môn trực tràng, làm giảm tuần hoàn máu và làm tăng khả năng hình thành búi trĩ. Vì vậy, đứng dậy đi lại hoặc thực hiện các bài tập nhẹ nhàng sau mỗi 30 phút ngồi sẽ giúp cải thiện tuần hoàn và giảm áp lực lên vùng này, phòng ngừa bệnh trĩ hiệu quả hơn.
• Bỏ các thói quen xấu: Nhịn đi đại tiện hoặc ngồi quá lâu trong nhà vệ sinh là những thói quen xấu có thể làm tăng áp lực bên trong trực tràng và hậu môn, gây căng giãn tĩnh mạch, dễ dẫn đến bệnh trĩ. Vì vậy, việc không nhịn đại tiện và không ngồi lâu trên bồn cầu là điều cần thiết để bảo vệ vùng hậu môn. Hơn nữa, hành động rặn mạnh cũng cần hạn chế vì nó có thể làm tổn thương niêm mạc hậu môn, làm bệnh trĩ tiến triển nhanh hơn và gây đau đớn.
• Tránh sử dụng các thực phẩm cay nóng: Hạn chế các thực phẩm cay nóng cũng góp phần bảo vệ niêm mạc hậu môn khỏi các kích ứng và viêm nhiễm. Các món ăn có chứa nhiều gia vị cay nóng có thể làm tăng cảm giác nóng rát, khó chịu trong cơ thể và khiến bạn gặp khó khăn khi đi đại tiện, đồng thời làm niêm mạc hậu môn yếu đi và dễ bị tổn thương. Việc điều chỉnh khẩu phần ăn phù hợp sẽ giúp giảm thiểu các triệu chứng kích thích và phòng tránh bệnh trĩ hiệu quả.
• Ngăn ngừa táo bón: Kiểm soát táo bón là yếu tố không thể bỏ qua trong phòng ngừa bệnh trĩ. Táo bón kéo dài hoặc tái phát thường xuyên tạo áp lực lớn lên tĩnh mạch hậu môn khi phân cứng và khó di chuyển. Do đó, duy trì thói quen ăn uống hợp lý, uống đủ nước và vận động đều đặn sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ táo bón, từ đó hạn chế sự hình thành và phát triển của búi trĩ.
• Tránh dùng nước ngọt và các loại đồ uống có cồn: Bạn cũng nên tránh sử dụng các loại đồ uống có cồn như rượu, bia và hạn chế uống nước ngọt vì chúng có thể gây kích thích đường tiêu hóa và làm mất cân bằng hệ vi sinh ruột. Những tác nhân này không chỉ ảnh hưởng xấu đến chức năng tiêu hóa mà còn làm tăng nguy cơ viêm nhiễm và kích thích vùng hậu môn, góp phần vào sự phát triển của bệnh trĩ.
• Tránh quan hệ tình dục qua đường hậu môn và các hoạt động gây áp lực lớn lên vùng hậu môn: Ngoài ra, tránh quan hệ tình dục qua đường hậu môn và hạn chế các hoạt động gây áp lực lớn lên vùng hậu môn trực tràng như nâng vật nặng là biện pháp quan trọng để bảo vệ niêm mạc và các tĩnh mạch ở khu vực này. Các hoạt động trên có thể gây tổn thương, làm giãn nở hoặc bít tắc tĩnh mạch, thúc đẩy quá trình hình thành búi trĩ hoặc làm bệnh trĩ trở nên nghiêm trọng hơn.
• Thăm khám khám sức khỏe định kỳ: Cuối cùng, việc khám sức khỏe định kỳ giúp phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường ở vùng hậu môn trực tràng và các bệnh lý liên quan. Phát hiện sớm bệnh trĩ ngay từ giai đoạn 1 hoặc 2 sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho việc điều trị hiệu quả, giảm thiểu nguy cơ biến chứng, thời gian hồi phục nhanh và tiết kiệm chi phí chữa trị về lâu dài. Đây là bước quan trọng giúp người bệnh bảo vệ sức khỏe và chất lượng cuộc sống một cách toàn diện.

Hy vọng rằng bài viết đã giải đáp phần nào giúp các bạn biết cách nhận biết bệnh trĩ nội và trĩ ngoại chính xác. Nếu bạn cần được tư vấn thêm, hãy gọi ngay cho Phòng Khám Đa Khoa Nam Định để nhận được lời khuyên phù hợp.