Tại sao bạn bị đau rát hậu môn? 7 nguyên nhân thường gặp
Cảm giác đau rát hậu môn sau khi đi vệ sinh hoặc kéo dài nhiều ngày là tình trạng phổ biến nhưng lại ít được đề cập một cách nghiêm túc. Đây có thể là dấu hiệu cảnh báo các vấn đề như trĩ, nứt kẽ hậu môn, viêm da vùng hậu môn hoặc thậm chí là các bệnh lý nghiêm trọng hơn. Việc nhận biết đúng nguyên nhân và điều trị sớm sẽ giúp tránh biến chứng không mong muốn.
Nguyên nhân gây đau rát hậu môn do đâu?
Hiện tượng đau rát hậu môn hầu hết đều do bệnh trĩ gây ra
Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến gây đau rát hậu môn mà người bệnh cần lưu ý để có hướng xử trí kịp thời và phù hợp:
1. Bệnh trĩ
Tình trạng đau rát hậu môn trong và sau khi đại tiện thường liên quan đến bệnh trĩ – một căn bệnh phổ biến ở vùng hậu môn – trực tràng. Khi tĩnh mạch tại đây bị chèn ép trong thời gian dài, chúng sẽ phình giãn và tạo thành búi trĩ. Các búi trĩ này có thể sa ra ngoài, ma sát với phân trong quá trình đi tiêu, từ đó gây cảm giác đau rát và khó chịu ở hậu môn.
2. Táo bón
Ngược lại với tiêu chảy, táo bón cũng là một tác nhân điển hình khiến hậu môn bị đau rát. Phân cứng, to và khô phải đi qua ống hậu môn sẽ tạo ma sát lớn lên niêm mạc, gây cảm giác đau đớn khi đi tiêu. Bên cạnh đó, việc rặn nhiều cũng khiến các cơ vùng hậu môn bị tổn thương. Táo bón thường xảy ra ở người ăn ít chất xơ, ăn nhiều thực phẩm cay nóng, uống ít nước, lạm dụng rượu bia,….
3. Tiêu chảy kéo dài
Tiêu chảy thường gặp ở người ăn phải thức ăn không đảm bảo vệ sinh, dùng nhiều đồ cay nóng, hải sản hoặc bị nhiễm trùng đường tiêu hóa. Tình trạng tiêu chảy kéo dài cũng có thể là nguyên nhân khiến bạn bị đau rát ở hậu môn. Tiêu chảy với tần suất đi tiêu từ 5 đến 10 lần mỗi ngày có thể gây kích thích niêm mạc hậu môn và gây ra cảm giác đau rát ở khu vực này
4. Nứt kẽ hậu môn
Tình trạng nứt kẽ hậu môn xảy ra khi niêm mạc hậu môn bị khô căng và rách do táo bón kéo dài gây ra. Các vết rách này thường nằm ở rìa ống hậu môn và có thể bị kéo giãn trong quá trình đại tiện, dẫn đến đau rát và có thể kèm theo chảy máu.
5. Áp xe hậu môn
Áp xe hậu môn là tình trạng nhiễm trùng cấp tính tạo thành ổ mủ ở bên trong niêm mạc hoặc vùng da xung quanh hậu môn. Khi bị áp xe hậu môn, người bệnh có thể cảm nhận rõ sự sưng nóng và đau rát quanh hậu môn, đặc biệt khi vận động hoặc khi đại tiện.
6. Rò hậu môn
Rò hậu môn, hay còn gọi là bệnh mạch lươn, là một biến chứng thường gặp sau áp xe hậu môn bị vỡ làm xuất hiện cấu trúc đường rò bên trong niêm mạc. Người bị bệnh rò hậu môn thường có cảm giác đau rát, sưng nóng quanh lỗ rò kèm theo hiện tượng chảy dịch mủ.
7. Bệnh lý da liễu
Vùng da quanh hậu môn khá nhạy cảm và dễ bị ảnh hưởng bởi các bệnh lý da như nấm, vảy nến hay mụn mủ….Những bệnh này không chỉ gây ngứa ngáy mà còn dẫn đến đau rát, nhất là khi da bị trầy xước hoặc viêm loét.
Cần làm gì khi bị đau rát ở hậu môn?
Việc chủ động điều chỉnh chế độ ăn uống và sinh hoạt sẽ giúp cải thiện đáng kể tình trạng đau rát ở hậu môn. Dưới đây là những biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả, được khuyến nghị bởi các chuyên gia tại Phòng Khám Đa Khoa Nam Định nhằm giảm đau rát hậu môn khi đi đại tiện:
- Ăn chín, uống sôi, tránh ăn đồ tươi sống, cay nóng, không đảm bảo vệ sinh và dễ dị ứng: Chế biến thực phẩm đúng cách giúp tiêu diệt vi khuẩn, do đó bạn nên ăn những thực phẩm đã được nấu chín và đun sôi và cần tránh sử dụng đồ ăn tươi sống hoặc thực phẩm không đảm bảo vệ sinh. Bên cạnh đó cần tránh ăn những thực phẩm cay nóng và những loại đồ ăn dễ gây dị ứng như hải sản, sữa, đậu….
- Ăn uống đúng giờ, đủ bữa và tránh các loại đồ uống kích thích: Việc duy trì bữa ăn đúng giờ giúp hệ tiêu hóa hoạt động đều đặn, tránh các đợt rối loạn đại tiện do bỏ bữa hoặc ăn thất thường. Ngoài ra, cần hạn chế tiêu thụ các loại thức uống như rượu bia, cà phê, trà đặc hoặc nước ngọt có gas vì chúng gây mất nước, làm phân cứng hơn và tăng áp lực khi đi đại tiện, khiến tình trạng đau rát trở nên nghiêm trọng hơn.
- Tránh ngồi lâu, đứng lâu hoặc mang vác nặng: Ngồi hoặc đứng trong thời gian dài làm tăng áp lực lên vùng hậu môn – trực tràng, cản trở lưu thông máu và dễ gây sưng tấy các tĩnh mạch, dẫn đến trĩ hoặc nứt hậu môn. Đặc biệt, việc mang vác nặng sai tư thế có thể làm tăng áp lực ổ bụng, khiến triệu chứng đau rát hậu môn trở nên nghiêm trọng hơn.
- Tăng cường uống nước và bổ sung rau quả để ngừa táo bón: Uống đủ nước mỗi ngày giúp làm mềm phân và thúc đẩy quá trình tiêu hóa, từ đó giảm áp lực lên hậu môn trong mỗi lần đại tiện. Bên cạnh đó, việc tăng cường rau xanh, trái cây giàu chất xơ không chỉ giúp đường ruột hoạt động trơn tru mà còn làm giảm nguy cơ táo bón – một trong những nguyên nhân chính gây đau rát hậu môn.
- Không quan hệ qua đường hậu môn khi cơ quan này đang bị tổn thương: Việc quan hệ tình dục qua đường hậu môn trong khi vùng này đang viêm hoặc đau rát sẽ làm tăng nguy cơ tổn thương niêm mạc, dẫn đến chảy máu, nhiễm trùng và kéo dài thời gian phục hồi. Tạm thời tránh hoạt động này là cách tốt nhất để bảo vệ cơ quan đang bị tổn thương và ngăn ngừa biến chứng.
- Bổ sung lợi khuẩn từ sữa chua để cải thiện hệ tiêu hóa: Sữa chua chứa lượng lớn men vi sinh probiotic có tác dụng cân bằng hệ vi khuẩn đường ruột, giúp điều hòa nhu động ruột và hạn chế tình trạng rối loạn tiêu hóa. Khi hệ tiêu hóa hoạt động ổn định, việc đi đại tiện sẽ nhẹ nhàng hơn, từ đó làm giảm đáng kể cảm giác đau rát hậu môn.
- Tạo thói quen đi đại tiện đúng giờ và không nên nhịn đại tiện: Lý tưởng nhất là bạn nên đi đại tiện vào mỗi buổi sáng hoặc trước khi đi ngủ. Điều này không chỉ giúp đại tiện dễ dàng hơn mà còn giảm thiểu nguy cơ bị táo bón kéo dài - nguyên nhân hàng đầu gây đau rát hậu môn. Đừng nên nhịn đi đại tiện vì sẽ khiến phân bị giữ lại trong ruột lâu hơn và làm phân trở nên khô cứng, dẫn đến táo bón và khiến bạn bị đau rát hậu môn.
Hy vọng rằng bài viết đã giải đáp phần nào giúp các bạn nắm được những nguyên nhân thường gặp gây đau rát hậu môn. Nếu bạn cần được tư vấn thêm, hãy gọi ngay cho Phòng Khám Đa Khoa Nam Định để nhận được lời khuyên phù hợp.
